Βοηθήστε την κόρη σας να διατηρήσει την αυτοπεποίθησή της όσο μεγαλώνει
Μείωση της αυτοπεποίθησης
56% των κοριτσιών βλέπουν την αυτοπεποίθησή τους να πέφτει κατά την εφηβεία1. Μπορεί να γνωρίζετε από προσωπική εμπειρία ότι τα κορίτσια είναι πιο πιθανό να ρίχνουν το φταίξιμο πάνω τους όταν κάτι πάει στραβά, να απολογούνται όταν εκφράζουν τη γνώμη τους, να σκέφτονται πάρα πολύ πριν πάρουν κάποια απόφαση και να εστιάζουν πολύ στα λάθη2. Αυτό μπορείτε να το αλλάξετε. Δώστε στην κόρη σας τα όπλα που χρειάζεται για να αντιπαλέψει τη μείωση της αυτοπεποίθησης και δείξτε σε όλους ότι το να κάνεις πράγματα #ΣΑΝΚΟΡΙΤΣΙ είναι υπέροχο.
Τονώστε την αυτοπεποίθηση της κόρης σας καλλιεργώντας τη νοοτροπία ανάπτυξης
Εάν ένα παιδί νιώθει ότι οι ικανότητές του δεν μπορούν να βελτιωθούν, συχνά αποφεύγει να προσπαθήσει όταν υπάρχει περίπτωση να αποτύχει3. Στην ψυχολογία, αυτό ονομάζεται στατική νοοτροπία (fixed mindset). Και τα κορίτσια είναι πιο επιρρεπή σε αυτό σε σχέση με τα αγόρια4. Η νοοτροπία ανάπτυξης (growth mindset) είναι η πίστη ότι μπορείς να αναπτύξεις τις ικανότητές σου καταβάλλοντας προσπάθεια5. Αυτή η νοοτροπία έχει έντονες επιδράσεις στο παιδί - το βοηθά να έχει καλύτερες επιδόσεις στο σχολείο, να αποζητά μεγαλύτερες προκλήσεις και να ξεπερνά τις αποτυχίες.
Η σωστή επιβράβευση μπορεί να τονώσει την αυτοπεποίθηση της κόρης σας
Ενδυναμώστε τη νοοτροπία ανάπτυξης της κόρης σας με τον τρόπο που την επιβραβεύετε και την επαινείτε. Οι έπαινοι μπορεί να την κάνουν να νιώσει πίεση για το ότι πρέπει να αποδεικνύει συνεχώς τις ικανότητές της, καθώς και άγχος για την περίπτωση αποτυχίας6. Ωστόσο, η επιβράβευση της στρατηγικής και της αποφασιστικότητας -η λεγόμενη επιβράβευση της διαδικασίας (process praise)- μπορούν να την κάνουν να νιώσει ότι η επιμονή της αναγνωρίζεται.
Τι να επιβραβεύετε7:
- Το ότι δοκιμάζει διάφορες στρατηγικές. Π.χ.: «Έχω εντυπωσιαστεί που σκέφτηκες διάφορους τρόπους να λύσεις αυτό το πρόβλημα».
- Το ότι αποζητά τις προκλήσεις. Π.χ.: «Είμαι περήφανη που επέλεξες να αντιμετωπίσεις μια πρόκληση».
- Την επιμονή. Π.χ.: «Δεν σταμάτησες να προσπαθείς μέχρι να τα καταφέρεις! Αυτό είναι υπέροχο!»
Τι να ΜΗΝ επιβραβεύετε:
- Την εξωτερική εμφάνιση. Π.χ.: «Τα μαλλιά σου είναι πανέμορφα!»
- Την εγγενή ευφυΐα. Π.χ.: «Είσαι πανέξυπνη».
Τα εμπόδια βοηθούν τα κορίτσια να προχωρήσουν
Τέλος, φροντίστε οι αναποδιές να μην ανακόπτουν την πορεία της! Οι γονείς πρέπει να ενθαρρύνουν τα κορίτσια να ακολουθούν τα όνειρά τους και να παίρνουν ρίσκα, αλλά και να τις βοηθούν να ξεπερνούν τα εμπόδια με επιμονή και χωρίς να κατηγορούν τον εαυτό τους.
- Δείξτε ενσυναίσθηση. Ενθαρρύνετε την κόρη σας λέγοντας: «Το ξέρω ότι είναι δύσκολο και συμμερίζομαι το ότι δυσκολεύεσαι», αντί να της πείτε: «Δεν είναι και τόσο δύσκολο!».
- Ενθαρρύνετέ την να διαμορφώνει μόνη της το επόμενο βήμα. Βοηθήστε την να προγραμματίζει και να οργανώνει τις επόμενες κινήσεις της, ζητώντας της να γράψει σε ένα χαρτί μερικούς νέους (μικρούς) στόχους.
- Δώστε το καλό παράδειγμα για τη νοοτροπία ανάπτυξης. Όταν ένα κορίτσι βλέπει τους γονείς του να είναι δεκτικοί στις προκλήσεις, να διδάσκονται από τις αναποδιές και να σέβονται τον εαυτό τους, αυτό της δίνει την αυτοπεποίθηση να κάνει το ίδιο8.
Ως γονείς, μπορείτε να βοηθήσετε την κόρη σας να δεχτεί όλες τις αλλαγές της εφηβείας και να εξελιχθεί σε μια νεαρή γυναίκα γεμάτη αυτοπεποίθηση, αποδεικνύοντας στους άλλους ότι είναι ασταμάτητη.
Δραστηριότητες για μαμά και κόρη
Εάν έχετε διαβάσει το υλικό της Always για την εφηβεία μαζί με την κόρη σας, τότε γνωρίζετε ότι ένα από τα σημαντικότερα εργαλεία για την ανάπτυξη της αυτοπεποίθησης είναι η πρακτική εφαρμογή. Αυτές οι ασκήσεις αποτελούν για εσάς και την κόρη σας έναν διασκεδαστικό τρόπο για να χτίσετε μαζί γερά θεμέλια για την αυτοπεποίθησή της.
Η εφηβεία είναι μια δύσκολη περίοδος. Η κόρη σας έχει ανάγκη να ξέρει ότι όλα θα πάνε καλά. Εάν θέλετε πραγματικά να την πλησιάσετε, πρέπει να της πείτε πώς βιώσατε και ξεπεράσατε εσείς αυτό το διάστημα. Μπορείτε να δοκιμάσετε την παρακάτω δραστηριότητα ώστε να χτίσετε μια γέφυρα επικοινωνίας μεταξύ σας:
Ώρα για κοριτσίστικη συζήτηση: Μοιραστείτε τις εμπειρίες σας
Εάν παραδεχτείτε ότι κι εσείς δυσκολευτήκατε στην εφηβεία, τότε κι εκείνη θα σας εκμυστηρευτεί αυτό που νιώθει. Πείτε της με ποιον τρόπο καταφέρατε να το ξεπεράσετε και θα καταλάβει ότι κι εκείνη με τη σειρά της θα το ξεπεράσει. Μήπως νιώθετε άγχος και ανασφάλεια να μιλήσετε πρόσωπο με πρόσωπο; Μπορείτε να δοκιμάσετε τον γραπτό λόγο, ανταλλάσσοντας γράμματα ή email. Το σημαντικό σε κάθε περίπτωση είναι να επικοινωνείτε.
Η νοοτροπία ανάπτυξης -που αφορά το να κατανοεί κανείς ότι οι ικανότητες και οι δεξιότητές του μπορούν να βελτιωθούν με την προσπάθεια- είναι κάτι πολύ σημαντικό για την κόρη σας κατά την περίοδο της εφηβείας. Μιλήστε της γι' αυτό παρομοιάζοντας τον εγκέφαλο με έναν μυ που ενδυναμώνεται με την άσκηση, την εξάσκηση και τις προκλήσεις9. Παρακάτω θα βρείτε έναν τρόπο να τη βοηθήσετε να αξιοποιήσει την νοοτροπία ανάπτυξης:
Βοηθήστε την να απελευθερώσει το μυαλό της
Βοηθήστε την κόρη σας να βγει από τη ζώνη όπου νιώθει άνεση και ασφάλεια, ζητώντας της να σκεφτεί έναν στόχο που έχει βάλει. Στη συνέχεια, γράψτε σε ένα χαρτί τρία βήματα που μπορεί να κάνει για πετύχει τον στόχο της και φροντίστε να το γιορτάζετε μαζί κάθε φορά που ολοκληρώνει ένα από τα βήματα! Εξακολουθήστε να την ενθαρρύνετε να μην τα παρατήσει, υπενθυμίζοντάς της ότι είναι #ασταμάτητη!
Η κόρη σας θα αντιμετωπίζει τα ρίσκα και τους κινδύνους με περισσότερη αυτοπεποίθηση εάν έχει μια υγιή συμπεριφορά στη διαχείριση της αποτυχίας και κατανοεί τη σημασία της επιμονής. Διδάξτε της αυτά τα χαρακτηριστικά με την παρακάτω δραστηριότητα:
Αναζήτηση των προτύπων της
Σίγουρα ξέρετε ποια άτομα θαυμάζει το παιδί σας. Κάντε μια μικρή έρευνα και βρείτε ένα εμπόδιο που συνάντησε κάποιο από τα άτομα που θαυμάζει κατά την πορεία του προς την επιτυχία. Πώς το αντιμετώπισε; Ποιο ρόλο έπαιξε η επιμονή σε αυτά που κατάφερε; Υπενθυμίστε το στην κόρη σας την επόμενη φορά που θα έρθει αντιμέτωπη με μια αποτυχία.
Η σωστή επιβράβευση είναι σημαντική για τη διαμόρφωση της νοοτροπίας ανάπτυξης. Πρόκειται για την επιβράβευση της διαδικασίας (process praise), δηλαδή η επιβράβευση της στάσης που κράτησε η κόρη σας και της επιμονής που επέδειξε -πράγματα που μπορεί να ελέγξει- και όχι οι έπαινοι για εγγενή γνωρίσματα, όπως η ευφυΐα ή η ομορφιά. Το να κόψετε τη συνήθεια της επιβράβευσης για τα σταθερά γνωρίσματα και να ξεκινήσετε να επαινείτε τη διαδικασία μπορεί να είναι δύσκολο. Να θυμάστε όμως ότι κι εσείς οι γονείς είστε επίσης ασταμάτητοι! Διαβάστε παρακάτω έναν τρόπο να εξασκηθείτε:
Παρατηρήστε τη συμπεριφορά σας όσον αφορά την επιβράβευση
Παρατηρήστε πόσες φορές την ημέρα επιβραβεύετε τη διαδικασία που ακολούθησε η κόρη σας γράφοντάς το σε ένα σημειωματάριο. Για παράδειγμα, κρατήστε σημείωση όταν παίρνει καλούς βαθμούς και της λέτε: «Έκανες σκληρή προσπάθεια για να διαβάσεις για το διαγώνισμα», αντί να της πείτε: «Μπράβο, είσαι πολύ έξυπνη!». Εναλλακτικά, μπορείτε να ζητήσετε από κάποιον άλλο στο σπίτι να σας βοηθήσει να καταγράψετε τη συμπεριφορά σας όσον αφορά την επιβράβευση. Από τη στιγμή που ξεκινάτε να παρατηρείτε τις συνήθειές σας, είναι και πιο εύκολο να κατανοήσετε πότε κάνετε λάθος και να αλλάξετε τη συμπεριφορά σας προς το καλύτερο.
1 Always Έρευνα «Αυτοπεποίθηση και Εφηβεία» 2014 - online έρευνα με συμμετοχή 1.300 νέων γυναικών από 16 έως 24 ετών
2 Nolen-Hoeksema, Susan. Women Who Think Too Much: How to Break Free of Overthinking and Reclaim Your Life. New York: Holt Paperbacks, 2004. 2 Ανατύπωση.
3 Blackwell, Lisa, Kali H. Trzesniewski, and Carol S. Dweck. ""Implicit Theories of Intelligence Predict Achievement Across an Adolescent Transition: A Longitudinal Study and an Intervention."" Child Development 78.1 (2007): 246-63. Έντυπη έκδοση.
4 Gunderson, Elizabeth A., Sarah J. Gripshover, Carol S. Dweck, Susan Goldin-Meadow, and Susan C. Levine. ""Parent Praise to 1- to 3-Year-Olds Predicts Children's Motivational Frameworks 5 Years Later.""Child Development 84.5 (2013): 1526-541. Wiley. Διαδικτυακή έκδοση. 24 Ιουλίου 2015.
5 Master, Allison. "Growth Mindset." Συνέντευξη. 16 Απριλίου 2015
6 Gunderson, Elizabeth A., Sarah J. Gripshover, Carol S. Dweck, Susan Goldin-Meadow, and Susan C. Levine. ""Parent Praise to 1- to 3-Year-Olds Predicts Children's Motivational Frameworks 5 Years Later.""Child Development 84.5 (2013): 1526-541. Wiley. Διαδικτυακή έκδοση. 24 Ιουλίου 2015.
7 Dweck, Carol. Promoting Growth Mindsets. Ψηφιακή έκδοση.
8 Simmons, Rachel, and Simone Marean. ""Growth Mindset." Τηλεφωνική συνέντευξη. 9 Απριλίου 2015
9 Mackey, Allyson P., Alison T. Miller Singley, and Silvia A. Bunge. ""Intensive reasoning training alters patterns of brain connectivity at rest."" The Journal of Neuroscience 33.11 (2013): 4796-4803.